Wybór rodzaju paliwa jakim będziemy dostarczać naszemu domowi energii cieplnej i do ogrzania wody, to niezwykle ważna decyzja. Należy ją podjąć jeszcze zanim zaczniemy przeglądać projekty domów. Od czego zatem zacząć? Przede wszystkim należy sprawdzić jakie możliwości daje nam miejscowy plan zagospodarowania dla naszej działki lub warunki zabudowy, o jakie należy wystąpić w przypadku braku planu. Wytyczne te określają jasno jakim rodzajem paliwa może być zasilany nasz dom, jakie sieci są dostępne aby się do nich przyłączyć lub jakie są planowane do budowy w najbliższym czasie. W kolejnych artykułach omówimy 3 powszechnie stosowane kotłownie w budownictwie jednorodzinnym oraz związane z nimi zagadnienia: kotłownie na paliwo stałe, olej opałowy i gazowe. W poniższym artykule zajmiemy się kotłownią z kotłem na paliwo stałe.
Kotłownia przede wszystkim musi być dopasowana swoją wielkością i gabarytami do rodzaju kotła C.O., jego mocy, wielkości, oraz co jest oczywiste, rodzaju paliwa jakim będzie zasilany. Najczęściej kocioł instaluje się w wydzielonym w domu pomieszczeniu (nieprzeznaczonym na stały pobyt ludzi), którego miejsce, wielkość i inne parametry określa projekt. Pomieszczenie takie musi mieć odpowiednią wysokość i kubaturę. Należy także pamiętać o tym aby kocioł był ustawiony w odpowiednich odległościach od ścian oraz posiadał normatywne urządzenia towarzyszące i miejsce na składowanie paliwa (stałego czy płynnego). W kotłowni musi być zapewniona także niezbędna wentylacja, oświetlenie oraz nawierzchnie z materiałów niepalnych. Przejdźmy zatem do szczegółów.
Kotłownia z kotłem na paliwo stałe (na podst. PN-87/B-02411)
Kocioł na paliwo stałe o mocy cieplnej nominalnej do 25kW powinien być instalowany w pomieszczeniach technicznych wydzielonych, zlokalizowanych na kondygnacji podziemnej lub na poziomie ogrzewanych pomieszczeń. Trochę inaczej przedstawiają się warunki dla kotłów o mocy mniejszej, czyli do 10kW. Taki kocioł można instalować w pomieszczeniu nie będącym pomieszczeniem przeznaczonym na stały pobyt ludzi (nie mieszkalnym), ale tylko w przypadku gdy jego kubatura jest mniejsza niż 30m³ i wynosi co najmniej 4m³ na 1kW nominalnej mocy ciepła kotła, jeśli jest zapewniony do niego dopływ powietrza w ilości co najmniej 10m³/h na 1kW nominalnej mocy cieplnej kotła.
Ze względów bezpieczeństwa pożarowego podłoga w kotłowni powinna być wykonana z materiałów niepalnych. Takim materiałem może być na przykład obicie z blachy stalowej grubości 0,7mm. Należy zachować zapas minimalny wokół kotła na odległość 0,5 od krawędzi kotła. Kocioł dodatkowo powinien być umieszczony na fundamencie wykonanym także z materiałów niepalnych, wystającym minimum 0,05m ponad podłogę i zabezpieczonym stalowymi kątownikami. W podłodze dodatkowo należy zapewnić wpust na odprowadzenie wody i innych substancji mogących wydostać się z instalacji podczas jej konserwacji lub awarii.
Bardzo ważne dla wygody i bezpieczeństwa użytkowania kotła jest zachowanie odpowiednich odległości od ścian kotłowni:
- od tyłu kotła do ściany lub innej przegrody - min. 0,7m
- od boku kotła do ściany – min. 1m
- od przodu kotła do ściany przeciwległej – min. 2,0m
Takie umieszczenie kotła w pomieszczeniu kotłowni pozwoli na swobodny dostęp do kotła na czas jego czyszczenia i konserwacji.
Wysokość pomieszczenia kotłowni powinna wynosić min. 2,2m.
Kotłownia powinna mieć zapewnioną wentylację nawiewno – wywiewną grawitacyjną. Wentylacja nawiewna powinna się odbywać za pomocą niezamykalnego otworu o przekroju min. 200cm². Jego wlot powinien być umieszczony max. 1,0m nad poziomem podłogi. Wentylacja wywiewna natomiast powinna mieć swoje ujście kanałem (z materiału niepalnego) o przekroju min. 14x14cm. Kanał taki powinien być wyprowadzony ponad dach i swoim wylotem być ulokowany obok komina. Kanał taki nie może być zamykany. Komin na odprowadzenie spalin powinien mieć minimalny przekrój 20x20cm. Wszelkie elementy drewniane budynku powinny być odsunięte od ścian komina na min.30cm i zabezpieczone blachą.
Skład paliwa najlepiej aby znajdował się w pobliżu kotłowni w wydzielonym pomieszczeniu. Pomieszczenie takie może się znajdować poza obrębem budynku. W sytuacjach gdy nie można zapewnić takiego pomieszczenia norma oraz Warunki Techniczne (Dz.U. 75, poz. 690) dopuszczają składowanie paliwa w pomieszczeniu kotłowni (w odpowiedniej odległości od kotła, w pojemnikach z materiału niepalnego). Powierzchnia składu powinna być takiej wielkości aby mogła pomieścić opał na cały sezon. Popiół i żużel należy składować w metalowych pojemnikach i codziennie usuwać z pomieszczenia kotłowni.
Pomieszczenie, w którym będzie się znajdował kocioł powinno mieć oświetlenie sztuczne. Dobrze jeśli dodatkowo jest zapewnione oświetlenie naturalne.
Zwróćmy teraz uwagę na kwestię doboru samego kotła. Jak prawidłowo dobrać kocioł grzewczy na paliwo stałe? Przy podejmowaniu decyzji trzeba wziąć pod uwagę kilka ogólnych założeń:
- jaki rodzaj opału – wolno stosować tylko ten zalecany przez producenta
- koszta – może się okazać, że nasz budżet pozwoli nam na zainwestowanie w nowocześniejszy kocioł z automatycznym podajnikiem z kilkudniową możliwością zasypu, z precyzyjnym miernikiem temperatury
- bilans energetyczny budynku – aby dobrać właściwy kocioł warto zainwestować w opracowanie bilansu energetycznego budynku. Taka informacja pomoże nam dobrać kocioł o optymalnej mocy grzewczej.
- wymiary kotła i usytuowanie zasobnika opału – należy dobrać kocioł o takich gabarytach i wielkości aby pasował do wielkości naszej kotłowni
- parametry techniczne kotła – konstrukcja, wyposażenie, łatwość czyszczenia i obsługi
- niezbędne atesty i świadectwa badań ekologicznych.
Każdy użytkownik kotła na paliwo stałe musi pamiętać, aby zapoznać się z dokumentacją techniczną przed montażem i uruchomieniem kotła. W przeciwnym razie wskutek awarii można utracić gwarancję na urządzenie.
Zapraszamy już wkrótce do lektury kolejnej części artykułu na temat kotłowni w domach jednorodzinnych. Jako kolejne zostaną omówione kotłownie z piecem na olej opałowy i gaz.
